Căn cứ vào những nghiên cứu khảo cổ của các chuyên gia khảo cổ học thì cờ tướng có xuất xứ từ Trung Quốc cách đây khoảng hơn 2000 năm vào thời Chiến quốc. Lúc đó tình hình Trung Quốc chia năm xẻ bấy. Nhiều quốc gia nhỏ tranh giành đất đai và lương thực của nhau nên liên tục xảy ra chiến tranh.
Do cờ tướng Trung Quốc xuất hiện vào những năm tháng ấy nên nội dung cũng xuất phát từ các cuộc chiến tranh. Hai bên đánh cờ phải như hai quốc gia, mỗi bên đều có tướng lĩnh và thống soái của mình. Bên phải bên trái tướng lĩnh có vệ binh bảo vệ, bên cạnh tướng quân có các thừa tướng quân sự và các sỹ tốt, xe pháo, ngựa (mã), voi (tượng)…
Đề tài và nội dung của cờ tướng bắt nguồn từ những cuộc chiến tranh thời đó, vậy nên số lượng quân cờ và qui tắc chơi cờ cũng phản ánh tính chất và nguyên tắc của cuộc chiến tranh. Sỹ tốt là lực lượng chủ yếu trong những cuộc chiến tranh thời ấy – bộ binh. Do vũ khí còn rất thô sơ, cuộc chiến đấu của hai bên chủ yếu dựa vào sỹ tốt dưới sự chỉ huy của các tướng lĩnh. Đơn vị quân đội nhỏ nhất cơ bản nhất lúc bấy giờ là ngũ gồm có 5 sỹ tốt, gần giống như biên chế quân đội ngày nay; chỉ có điều khác về số quân.
Mỗi một người trong đội ngũ sử dụng một loại binh khí khác nhau như: cung tên, thủ, giáo, thương, kích. Trong chiến đấu 5 người dựa vào nhau, hiệp đồng tác chiến. Do đó cờ tướng Trung Quốc mỗi bên chỉ có 5 quân tốt, đại diện cho quân đội thiên binh vạn mã trên chiến trường. Luật đi của tốt là chỉ được tiến, không được lùi. Bởi vì, quân đội thời cổ đại của Trung Quốc có kỷ luật rất nghiêm minh.
Khi xung trận, nếu không nghe thấy tiếng cồng thu binh thì không ai được lùi về phía sau nửa bước; cho dù có biết rằng phải chết cũng phải lao về phía trước; nếu không sẽ phạm trọng tội đào ngũ. Tội này sẽ bị chém đầu.
Vậy nên, khi chơi cờ quân tốt chỉ được tiến chứ không được lùi