“Nói đến đường sắt, chắc chắn bạn sẽ nghĩ đến hai đường ray chạy thẳng tít về phương xa. Nhưng bạn đã thấy đường sắt một ray chưa? Đoàn tàu chạy trên một ray như thế nào?
Đường sắt một ray, là chỉ loại tàu chạy trên đường một ray ở trên cao. Theo trạng thái chạy tàu khác nhau mà chia ra hai loại, là kiểu treo và kiểu đặt. Dầm của đường một ray kiểu treo được đặt trên những cột thép hoặc bêtông cốt thép theo một khoảng cách nhất định, đoàn tàu được treo vào dầm, còn kiểu đặt thì đoàn tàu chạy trên dầm. Dầm đường ray nói chung là một dầm hình thùng tủ làm bằng bêtông chịu lực theo dự kiến, khi vượt qua sông và những tuyến đường giao thông khác, vì độ dài của dầm lớn nên cũng có lúc người ta dùng dầm bằng thép. Đoàn tàu có bánh chủ động và bánh dẫn hướng. Bánh chủ động lấy mặt trên của dầm làm đường ray và đỡ toàn thân tàu; bánh dẫn hướng lấy hai mặt bên của dầm làm đường chạy, dùng để duy trì sự ổn định của thân tàu và dẫn hướng.
Đường sắt một ray có nhiều ưu điểm độc đáo. Trước hết, diện tích chiếm đất của nó nhỏ, rất dễ thích ứng với điều kiện địa lý, nó chỉ cần sử dụng diện tích bệ đỡ cột chống ở trên mặt đất là có thể mở một tuyến giao thông mới ở bên trên thành phố. Nó cũng có thể lợi dụng khoảng không gian ở bên trên những dải phân cách ở giữa những con đường hiện có hoặc phía trên những con sông của thành phố làm đường ray trên không, mà không cần di dời các kiến trúc trên mặt đất, lại không ảnh hưởng đến hướng đi vốn có của hệ thống đường ống ở dưới đất. Mặt khác, lượng chở khách của đường sắt một ray khá lớn, khả năng vận chuyển mạnh, mỗi giờ có thể vận chuyển 1-2 vạn lượt người. Hơn nữa, chi phí xây dựng đường sắt một ray thấp, thi công tương đối giản đơn, tiền chi phí xây dựng chỉ bằng 1/4-1/3 đường tàu điện ngầm, chi phí về bảo dưỡng và duy tu cũng thấp hơn so với đường tàu điện ngầm và đường sắt thông thường. Ngoài ra khả năng leo dốc của nó cũng lớn, có thể chạy trên đường dốc 60‰ và đường vòng có bán kính cong nhỏ 100 m; nó còn tiện lợi cho việc kết hợp với tham quan du lịch, hành khách có thể ngồi bên cửa số ngắm phong cảnh thành phố.
Tàu treo trên đường một ray, khi chạy có thể rơi xuống không? Sự thực thì khi thiết kế đã đặt vấn đề an toàn lên hàng đầu, toàn bộ thiết bị tín hiệu và vận hành của đoàn tàu đều được giám sát và điều khiển với trang thiết bị hiện đại nhất, có thể nói là rất an toàn. Ví dụ đường tàu một ray ở thành phố Wupertal của Đức, đã chạy 80 năm, tổng hành trình là 250 triệu km, tương đương 6000 vòng vòng quanh xích đạo của Trái Đất, mà chưa phát sinh sự cố nào. Đường sắt một ray của thành phố Sydney của Ôtxtrâylia và Bắc Kyushu của Nhật Bản có trình độ hiện đại hoá cao nhất hiện nay. Trong đó, đường sắt một ray của Sydney được đưa vào sử dụng năm 1988 đã nối liền khu thương nghiệp trung tâm với khu cảng, đoàn tàu dùng kết cấu hình hòm kín làm bằng thép, thực hiện điều khiển tự động bằng máy tính trên toàn tuyến, cứ hai phút thì có một chuyến tàu, tốc độ cao nhất là 35 km/giờ, mỗi giờ có thể vận chuyển 5000 lượt người, vừa nhanh lại vừa an toàn.”