Cây dưa dầu là một loại thực vật thân leo hoang dại sống trong các khu rừng, sinh trưởng ở phía Nam Trung Quốc. Các nhà khoa học đã sớm bắt đầu khai thác sử dụng nghiên cứu nó. Qua những thí nghiệm nó là thực vật họ dầu không độc và có thể cung cấp thực phẩm cho con người. Do dưa hấu và dưa hấu, bí đỏ cùng là thực vật họ bầu bí, nhưng hạt của nó có chứa hàm lượng dầu nhiều vì vậy gọi nó là dưa dầu. Lại do dưa hấu có màu vàng xanh, giống màu dầu, vị giống mỡ lợn, lại có người gọi là “quả mỡ lợn”, “quả ép dầu”. Quả của cây dưa dầu mặc dù to gần bằng dưa hấu, bí đỏ, nhưng hạt của dưa hấu lại to gấp 60 – 100 lần hạt bí đỏ, dưa hấu, to bằng quả trứng vịt, sau khi nó ra hoa kết quả vẫn tiếp tục sinh trưởng, thuộc thực vật thân leo xanh tươi quanh năm.
Trồng quả dưa dầu, trong vòng một, hai năm sẽ ra hoa kết quả, cây đơn tính, một năm ra hoa hai lần vào mùa xuân và mùa thu, một cây cái có thể kết 30 – 50 quả to giống như quả dưa hấu nhỏ, mỗi quả có 6 – 8 hạt to bằng quả trứng vịt. Hàm lượng dầu trong nhân hạt cao tới 70% – 80%, thường 12 đến 18 quả là có thể ép được 0,5 kg, là một loại thực vật họ dầu rất tốt. Do thời gian nó chuyển từ loại thực vật hoang dã sang cây nhà chưa lâu, nên về mặt kĩ thuất trồng cao sản vẫn chưa được giải quyết hoàn toàn, trước mắt vẫn trong giai đoạn trồng giống thử nghiệm.
Dưa dầu và các loại dưa trồng khác cũng giống nhau, đều nhờ vào côn trùng truyền phấn thụ tinh, nhưng khác ở một điểm, cây dưa dầu ra hoa vào buổi tối, quá trình ra hoa cũng rất đặc biệt, mỗi khi đến 7 – 10 giờ tối, nụ hoa dần dần mềm rồi nở bung ra, sau đó cánh hoa trong nháy mắt nở xòe to, thể dạng tơ ở hai bên mép tán hoa cũng lập tức rũ xuống đến sáng hôm sau khi những loại dưa khác đang ra hoa thì nó đã tàn. Vậy côn trùng làm thế nào để truyền phấn thụ phấn cho hoa?
Chúng ta biết rằng, côn trùng trong thế giới tự nhiên đa dạng đa kiểu, đại đa số hoạt động vào ban ngày, cũng có không ít côn trùng ban ngày nghỉ, buổi tối mới ra hoa hoạt động, như loài ngài ăn đêm. Dưa dầu vốn là một loại thực vật thân leo trong rừng rậm phương Nam, hoang dại, những bông hoa to và trắng của nó tối mới nở, là kết quả của sự thích nghi với điều kiện môi trường lâu dài. Hiện nay mặc dù đã được con người trồng nhưng do thời gian gây giống tốt mới còn ngắn nên vẫn giữ những đặc tính tự nhiên của nó, đến tối mới nở hoa và nhờ ngài đêm truyền phấn hoa, sinh sản đời sau.