Tục ngữ có câu “lúa tốt vì phân”. Bón phân sẽ tăng sản lượng cây trồng, điều này ai ai cũng biết.
Nhưng, bón phân cũng là một môn học. Bón phân quá nhạt sẽ vô hiệu, chả có tí tác dụng nào với cây trồng; bón phân quá đậm sẽ “cháy mạ” một hạt cũng không thu được.
Tại sao phân đạm lại có thể “cháy mạ”?
Mùa đông hàng năm, khi muối dưa, sau khi cho dưa và muối vào vại, sau một thời gian, trong vại sẽ xuất hiện lượng nước nhiều. Chứng tỏ tế bào trong cơ thể thực vật đã bị thoát nước, phân tử nước thấm theo hướng dung dịch nồng độ đậm.
Thực vật trong quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng, nếu bón phân quá đậm sẽ xuất hiện hiện tượng kể trên. Biểu bì rễ của thực vật là một lớp màng mỏng mở. Trong điều kiện bình thường nồng độ dịch tế bào trong tế bào của lông rễ lớn hơn nồng độ dung dịch trong đất, căn cứ vào nguyên lí thẩm thấu, tế bào lông rễ có thể hấp thụ nước và chất dinh dưỡng từ trong đất ẩm. Hơn nữa nồng độ dinh dưỡng tế bào lông rễ càng lớn lượng hấp thụ nước và chất dinh dưỡng càng nhiều. Khi tế bào lông rễ ở trạng thái hoạt động khẩn trương, tức tế bào hấp thụ đủ lượng nước, thành tế bào liền sinh ra sức ngăn cho nước không vào tế bào, tế bào dừng việc hút nước.
Nếu bón phân quá đậm, nồng độ của dung dịch trong đất lớn hơn nồng độ dịch tế bào trong lông rễ, lượng nước trong tế bào lông rễ sẽ chảy ra đất. Mà lúc này các cơ quan trên mặt đất của cây như thân, cành, lá dưới ánh nắng Mặt Trời chiếu vào, tác dụng bốc hơi vẫn tiến hành bình thường, kết quả nước vào không đủ xuất, mất sự cân bằng. Như vậy, nhẹ thì cành lá khô, rủ, nặng thì sẽ khô mà chết, xuất hiện cái gọi là “cháy mạ”.