Hiện tượng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh sinh xảy ra khi thức ăn từ dạ dày của em bé trào ngược lên thực quản, khiến em bé nhổ, nôn ra. Tình trạng này thường ít đi và ít nghiêm trọng hơn khi trẻ lớn. Tuy nhiên, nếu trẻ phát triển không tốt, giảm cân… thì trào ngược dạ dày là một dấu hiệu đáng lo ngại.
Khoảng 70-85% trẻ sơ sinh bị trào ngược trong vòng 2 tháng đầu đời. Bạn không nên quá lo lắng vì triệu chứng ở 95% trẻ sơ sinh được giải quyết mà không cần chữa trị sau 1 tuổi.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em
Nguyên nhân trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh
Các bác sĩ chuyên khoa dạ dày cho biết:
Ở các bé, do sự chưa hoàn thiện của phần cơ thắt thực quản dưới, nên giãn ra thường xuyên trong khi dạ dày có kích thước rất nhỏ.
Ngoài ra có thể do cơ thể bé phản ứng với một loại thực phẩm nào đó hoặc ăn quá no.
Bú sữa cũng dễ xảy ra hiện tượng trào ngược vì bé thường bú sữa ở tư thế nằm nên khi bú quá no sẽ bị trào ngược lên lại lên miệng.
Việc truyền trào ngược thức ăn, nước uống từ dạ dày vào thực quản là một hiện tượng bình thường. Xảy ra nhiều lần trong ngày ở cả trẻ em và người lớn.
Thế nhưng, ở trẻ sơ sinh, một số nguyên nhân góp phần làm hiện tượng này trở nên tệ hơn. Bao gồm chế độ ăn uống dạng sữa lỏng, tư thế ngủ ….
Các yếu tố góp phần gây trào ngược dạ dày ở trẻ nhỏ là phổ biến và không thể tránh khỏi. Những yếu tố này bao gồm:
- Trẻ sơ sinh thường nằm nhiều cả ngày
- Chế độ ăn uống của bé toàn là chất lỏng
- Trẻ sinh non
Tuy nhiên, bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh có thể được gây ra bởi các yếu tố nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:
- 1 số bệnh làm cho cơ thắt thực quản dưới của trẻ yếu là: sa dạ dày, thoát vị cơ hoành… hay hở van tâm vị bẩm sinh, nhiễm trùng toàn thân… dẫn đến bé bị trào ngược dạ dày thực quản.
- Trào ngược có đủ axit để kích thích và làm hỏng niêm mạc thực quản.
- Hẹp môn vị, một van giữa ruột non và dạ dày bị thu hẹp. Ngăn không cho các chất trong dạ dày vào ruột non.
- Viêm thực quản bạch cầu. Một loại tế bào bạch cầu (eosinophil) nhất định tích tụ và làm tổn thương niêm mạc thực quản.
Mặc dù phổ biến hơn ở người lớn, Hiện tượng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh có thể phát triển thành bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Tình trạng này có thể gây ra các triệu chứng và biến chứng nguy hiểm hơn hơn.
Các triệu chứng bao gồm tăng cân chậm, quấy khóc, cáu gắt, không rõ nguyên nhân và rối loạn giấc ngủ.
Các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh là gì?
Trẻ sơ sinh dễ bị trào ngược axit vì cơ thắt thực quản dưới của các bé còn yếu hoặc chưa phát triển mạnh. Trên thực tế các triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh thường xảy ra nhiều ở 4 tháng tuổi và sẽ mất dần trong khoảng từ 12 đến 18 tháng tuổi.
Các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh bao gồm:
- Nôn thường xuyên, khạc nhổ
- Không muốn ăn, tránh(từ chối) ăn, cáu kỉnh
- Khó chịu sau khi ăn (quấy khóc khi ăn, biếng ăn)
- Cảm giác khó nuốt hoặc đau khi nuốt
- Ho kéo dài, khò khè hoặc khàn giọng
- Ợ hơi, nấc cụt
- Giảm cân, tăng cân kém, và không phát triển mạnh
- Đau dạ dày, đau ngực và đau ở các vùng bụng khác
Vì trẻ sơ sinh không thể nói nơi nào đau, nhưng chúng ta có thể có nhận thấy qua các dấu hiệu quấy, khóc quá nhiều, rối loạn giấc ngủ và giảm sự thèm ăn…
Khạc nhổ và nôn
Khạc nhổ là bình thường đối với trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, nếu trẻ sơ sinh của bạn lớn hơn 12 tháng tuổi mà vẫn khạc nhổ mạnh sau bữa ăn và liên tục thì có thể trẻ sơ sinh bị trào ngược dạ dày.
Nhổ, nôn ra chất lỏng màu xanh lá cây, màu vàng thậm chí cả ra máu, hoặc một chất trông giống như bã cà phê cũng có thể bé bị trào ngược dạ dày hoặc các rối loạn nghiêm trọng khác.
Nhổ hay nôn nước bọt thường không đau tuy nhiên nếu trẻ hay khóc và quấy là trẻ đang đau.
Từ chối ăn và khó ăn hoặc nuốt
Trẻ sơ sinh có thể từ chối ăn nếu chúng bị đau trong khi bú. Cơn đau này có thể là do sự kích thích xảy ra khi axit của dạ dày quay trở lại vào thực quản của trẻ. Cũng có thể do cảm giác đau rát gây ra bởi sự tích tụ chất lỏng dạ dày trong thực quản làm trẻ từ chối ăn.
Khó chịu khi cho ăn
Trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh cũng có thể bắt đầu la hét và khóc trong khi bú. Thường các phản ứng này là do bị kích thích thực quản hoặc khó chịu ở bụng.
Ợ hơi, nấc cụt là dấu hiệu trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh
Một ợ hơi ướt hoặc nấc ướt là khi trẻ sơ sinh phun ra chất lỏng khi chúng ợ hoặc nấc. Đây có thể là một triệu chứng của trào ngược axit.
Giảm cân, tăng cân kém, và không phát triển mạnh
Trào ngược axit hay trào ngược dạ dày dẫn đến trẻ nôn nhiều, giảm tầm xuất ăn từ đó gây ra giảm cân hoặc không tăng cân.
Ho kéo dài, khò khè hoặc khàn giọng
Xảy ra ho thường xuyên là do axit hoặc thức ăn đi vào phía sau cổ họng. Nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến viêm phổi do hóa chất hoặc vi khuẩn được hít vào khí quản và phổi.
Thức ăn bị trào ngược cũng dẫn đến các vấn đề về hô hấp khác như hen suyễn..
Đau ngực hoặc ợ nóng
Ợ nóng xảy ra khi niêm mạc thực quản kích thích.đây là một trong những biểu hiện phổ biến nhất của trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em và người lớn, nhưng lại khó nhận ra ở trẻ sơ sinh.
Khó ngủ
Do trẻ nhỏ ăn no dễ ngủ nên trào ngược dạ dày trẻ sơ sinh khiến bé khó ngủ hơn trong đêm.
Cách chữa trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh mà các mẹ nên biết
Hầu hết các trường hợp bé sơ sinh bị trào ngược dạ dày được giải quyết trong năm đầu tiên của em bé và không cần điều trị.
Thay đổi thói quen sống của bé
Khi trẻ bú mẹ trào ngược ít gặp hơn và ít nghiêm trọng hơn. Những thay đổi dưới đây có thể giúp cải thiện chứng trào ngược ở trẻ sơ sinh các bà mẹ nên tham khảo:
Cho trẻ bú sữa mẹ
Tốt nhất nên nuôi con bằng sữa mẹ, tránh trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh vì ít gây dị ứng hơn và được tiêu hóa nhanh gấp đôi so với các loại sữa khác.
Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn không thể cho con bú, bác sĩ sẽ đưa ra chế độ sữa hợp lý nhất cho bé.
Tránh nảy bé ngay sau khi bú
Tránh đung đưa hoặc nảy bé ngay sau khi bú ( tất cả những chuyển động đó làm tăng khả năng nôn khạc ra sữa).
Giữ bé ngồi thẳng khi ăn giảm hiện tượng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh
Giữ trẻ của bạn ở tư thế ngồi trong khi cho ăn trong ít nhất 20 phút (có thể giúp tránh bớt một số biểu hiện liên quan đến trào ngược).
Cho bé ăn nhiều bữa nhỏ thay vì một bữa lớn
Một số bé bị trào ngược sẽ khóc và quấy nhiều hơn khi ăn no trong 1 bữa, hoặc ăn đủ. Trẻ nên cho ăn nhiều bữa nhỏ tốt hơn đối với dạ dày của em bé và cũng làm giảm trào ngược.
Tránh tã và quần áo chật
Điều này có thể gây thêm áp lực lên bụng, dạ dày của trẻ dẫn đến trẻ cáu kỉnh, khó chịu.
Tham khảo thêm
- Một số bác sĩ nhi khoa khuyên nên thêm một ít ngũ cốc gạo vào sữa bột để bé dễ tiêu hóa hơn của bé.
- Bạn có thể nhét chiếc gối bên dưới người bé để bé nghiêng một chút khi bé ngủ. Điều này có thể giúp giảm bớt một số khó chịu. Đặc biệt là khi bé ngủ ngay sau khi ăn
Chú ý: Hãy chắc chắn rằng dùng các biện pháp tham khảo thêm khi đã nói chuyện với bác sĩ.
Dùng thuốc chống trào ngược dạ dày cho trẻ sơ sinh
Nếu việc cho ăn và thay đổi thói quen sinh hoạt cho trẻ không cải thiện được các biểu hiện trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh.
Và trẻ vẫn gặp vấn đề với việc phát triển, cho ăn hay ngủ, các bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc để giảm lượng axit trong dạ dày của bé.
Không nên dùng thuốc khi các triệu chứng không nghiêm trọng hay rõ rệt và đặc biệt chưa có sự hướng dẫn từ các bác sĩ.
Thuốc trị trào ngược não cũng có thể dẫn đến các biến chứng. Như ngăn chặn sự hấp thụ chất dinh dưỡng, canxi và sắt… Ở trẻ sơ sinh.
Làm tăng khả năng phát triển các bệnh nhiễm trùng đường ruột và đường hô hấp.
Các loại thuốc có thể được kê đơn bao gồm thuốc chẹn H2 và thuốc ức chế bơm proton (giảm sản xuất dịch vị dạ dày kéo dài).
Những loại thuốc này làm giảm các triệu chứng của trẻ sơ sinh trào ngược dạ dày thực quản bằng cách giúp chữa lành niêm mạc của ống dẫn thức ăn. Hay giảm sản xuất axit trong dạ dày.
Phẫu thuật khi phát hiện các biểu hiện trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh
phẫu thuật cho bé sơ sinh bị trào ngược dạ dày chỉ có thể được xem xét trong trường hợp nghiêm trọng và là phương pháp cuối cùng được lựa chọn.
Chỉ khi thuốc không dứt điểm được các triệu chứng hoặc có biến chứng nghiêm trọng.
Gặp bác sĩ khi xuất hiện trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh?
Nên bác sĩ nếu em bé của bạn gặp các triệu chứng nặng bao gồm:
- Nhổ nôn ra chất lỏng màu vàng hoặc màu xanh lá cây
- Không tăng cân
- Thường xuyên nôn ra nhiều, khiến thức ăn, sữa trong dạ dày bắn ra khỏi miệng (nôn mửa)
- Bé đi ngoài có máu trong phân của bé
- Khó thở hoặc ho mãn tính
- Bắt đầu nhổ từ 6 tháng tuổi trở lên
- Bị kích thích bất thường sau khi ăn
Một số dấu hiệu này có thể chỉ ra các tình trạng của bé đang nghiêm trọng. Như tắc nghẽn trong đường tiêu hóa nhưng có thể điều trị được.
Hy vọng với những thông tin trên đây đã giúp các mẹ hiểu biết thêm về trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh để từ đây có một chế độ ăn uống hợp lý, tốt cho sức khỏe cho mẹ và bé, sống vui khỏe mỗi ngày.