Mùa hè, khi bạn vã mồ hôi, cảm thấy miệng khô, ăn một miếng dưa hấu mọng nước, ngọt lịm, thật là thứ nước giải khát ngon, mát biết bao. Dưa hấu thực sự có thể nói là loại dưa được con người ưa thích nhất trong mùa hè. Nhưng có khi, đang lúc bạn hoan hỉ bổ quả dưa ra, thì bất giác không khỏi chau mày vì thấy một quả dưa trắng nhờ nhờ, thịt dưa nhạt nhẽo vô vị, giống như quả bí đao, thật là mất cả hứng!
Kì thực, dưa hấu cũng giống như các loại dưa khác đều có một quá trình sinh trưởng, phát dục, chín muồi, lúc nào hái thích hợp nhất phải căn cứ vào nhu cầu của con người. Ví dụ quả mướp chín chúng ta vẫn quen thuộc, phần chúng ta ăn chính là bầu nhụy non, sau khi hoa mướp tàn chỉ cần sau hai tuần lễ, thịt quả của quả mướp non dài đầy lên, nhiều nước, là một loại rau quả rất tươi ngon. Nếu đợi nó chín hẳn, thành quả già bên trong đầy xơ và hạt đen thì còn làm sao mà ăn được.
Đối với dưa hấu mà nói thì lại ngược lại với mướp, quả mà chúng ta ăn trong thực vật học gọi là quả nục. Sau khi hoa dưa hấu rụng, bầu nhụy cùng với hạt giống chín dần dần nở ra, bộ rễ hấp thụ nước và chất khoáng, lá tiến hành quang hợp tạo ra chất đường cứ từ từ không ngừng chuyển vào trong cái “nhà kho” của quả dưa hấu này. Khoảng chừng 40 ngày – 60 ngày (có những quả còn lâu hơn) thì dưa mới chín.
Quả dưa hấu chín, các lông mao trên vỏ quả dưa sẽ không còn nữa, trơn, bóng mượt và cái vòi ở bên cạnh cuống dưa dần dần khô héo, cuống dưa lõm vào trong, mặt kia của quả dưa hấu tiếp xúc với đất sẽ biến thành màu vàng, quả dưa như vậy 8 phần là chín rồi. Sau khi hái dưa, dùng tay ấn hoặc gõ vào, nghe tiếng phát ra cũng có thể phán đoán dưa chín hay chưa chín, tiếng trầm nặng là dưa chín, tiếng như tiếng gõ vào cái mõ gỗ là dưa xanh.
Ngoài ra, nếu đem một quả dưa thả vào trong nước, dưa nổi lên thì 10 phần 9 phần là dưa chín. Dưa hấu lúc này hạt đã chín, trong tổ chức thịt quả mọng nước và chất đường nhiều, những thay đổi sinh lí bên trong đều được thể hiện ra bên ngoài. Bạn hiểu được những quy luật này, đoán được dưa chín hay chưa chín không còn khó khăn nữa.